(1-қисм 2-қисм 3-қисм 4-қисм 5-қисм 6-қисм 7-қисм 8-қисм 9-қисм 10-қисм 11-қисм 12-қисм 13-қисм 14-қисм 15-қисм 16-қисм 17-қисм 18-қисм 19-қисм 20-қисм)

Мутолаа

Аёлларни аёллар ҳам эзади

Уйга келганида ота-онасини кўриб жуда хурсанд бўлган Фазилат хоним онасини қучоқлади. Она қизидан уяларди. Буни сезиб далда берди: 

– Авваллари она эканингизни англаб етмасдим. Қандай она эканингизни ҳис қилмаган эканман. 

Фазилат бирдан бутун вужуди титраётганини ҳис қилди. Уч кундан бери қизи Нурни ўйламаган эди. Бу ҳолатдан қаттиқ хафа бўлди. Атрофга телбаларча қарай бошлаганди. 

“Қандай қилиб! Қандай қилиб шу аҳволга тушишим мумкин? Боламни қандай унутишим мумкин! Аллоҳим! Ёлвораман, ақлдан оздирма!” дерди ичида. 

– Онажон, Нур қаерда? 

Отаси қизидан ташвишда эди. 

– Хавотир олма, бизникида, болалар билан ўйнаяпти. Лекин... сенга нима бўлди? Ё бирор руҳшуносга учрашайликми? 

Сумкасини стол устига ташлаган Фазилат ҳўнграб-ҳўнграб йиғлай бошлади: 

– Ота, ақлдан озаётганга ўхшайман. Мен одамгарчиликдан чиқиб кетдим. Доктор менга нима ҳам қилиб бера оларди! Сиз онам билан ҳаққимга кўп-кўп дуо қилинг. Ота-онанинг дуоси  пайғамбар дуосига яқин. Балки мени қутқарар. 

Қизини бундай паришон аҳволда кўрган ота бутунлай ўзгарганди: 

– Биламан нега бундай ҳолга тушганингни. Ҳозироқ бориб, ўша Али деган аблаҳдан бунинг ҳисобини сўрайман. 

– Йўқ, отажон, асло. Менинг вазиятим Алиникидан ҳам ошиб кетди. 

Бир муддат хонани сукунат қоплади. Шу пайт эшик қўнғироғи жиринглаб, чўчиб кетишди. 

Вазиятдан чиқиш учун фурсат пойлаётган Фазилат эшикка югурди: 

– Ким у? 

– Менман, янга, Маликман. Бирор ишингиз борми, деб сўрагани келдим. Эшик ортидаги Фазилат аранг гапирди: 

– Раҳмат, раҳмат... Ҳозирча ҳеч қандай эҳтиёжим йўқ. Агар бўлса, хабар қиламан. 

– Шундай деяпсиз-у, айтмаяпсиз. Хафа қиляпсиз мени. 

Малик Фазилат хонимнинг овоз оҳангидан йиғлаганини пайқади: 

– Янга, сизга нима бўлди, йиғлаганга ўхшайсиз? Ёки Алидан ёмон хабар олдингизми? 

– Йўқ, Малик, укажон. Озгина сиқилдим, шунга... Инжу хонимга саломимни айтинг, эртага кечқурун сизникига боришни режа қиляпман. 

Фазилат иложи борича тезроқ Маликбейни жўнатишни хоҳлар, паришон ҳолатини ҳеч кимга билдиргиси келмасди. Ичкарига кирганида отаси сўради: 

– Али деётган ким эди? 

– Алининг аскарликдаги дўсти. Биз ажрашганимизни билмайди, дўсти узоқ сафарга кетган деб ўйлайди. 

– Нега айтмадинг? 

Фазилат жавоб бермади. Отаси қаттиқ туриб олди: 

– Нега айтмадинг? 

– Билмайман, ота. Илтимос, босим ўтказманг. Мен ҳеч нарсани билмайман... 

Ҳўнграб давом этди: 

– Сизга ҳазилдек туюляптими, ота? Мен ўзимда эмасман, ўзимни йўқотиб қўйдим, деяпман, сиз эса нималарни сўраяпсиз! Онаси диванда ўтирганча қизига ҳайрон бўлиб қарарди: 

– Оҳ! Аллоҳ менга тўзим берсин! Қизим, ақлдан озган бўлсанг, тўғрисини айт, даволатайлик. 

Жавобни ота берди: 

– Аслида, ақлини йўқотган ўзингсан, хоним. 

Ҳеч замонда жинни жинниман, демайди, аксинча, ақллиман, дейди. Агар қизимни билмаганимда эди, уни севиб қолган деб ўйлардим. 

Фазилат отасига кўз қирини ташлади. Яна эшик тақиллади, бу сафар Нур билан акаси келганди. Қизалоқ онасини кўриши билан қўлларини очганча унинг олдига югурди, бир-бирларини қаттиқ қучоқлашди. Фазилат шашқатор кўзёшларини тўкиб, қизини ўпар, ҳидлар, кечирим сўрарди. 

– Мени кечир, фариштам. Нодон онангни кечир, болам. 

– Ойи, нега неча кунлардан бери қўнғироқ қилмадингиз? 

Бу савол аёлнинг бошига гурзидек тушди. 

Қизининг кўзларига маъюс тикилди. Айтишга сўз тополмас эди. Нур яна сўради: 

– Айтсангиз-чи, она? Сизнинг ҳам отамга ўхшаб ишингиз кўпми?.. 

Бу савол акс таъсир қилди, Фазилат хонимнинг жаҳли чиқди: 

– Етар! Савол беришни бас қил! 

Нур ҳайрон бўлиб, аввал бувисига, кейин бобосига қаради. Парчаланган юраги онасига қарашга тўсқинлик қилар, ерга қараганча йиғлай бошлаганди. Бирдан ўзини ёлғиз ҳис қилган қизча бобосининг бағрига ўзини отиб, ҳўнграшда давом этди: 

– Бобо! Нима бўляпти, бобожон? Аввал отам, энди онам мени хоҳлашмаяптими? 

Бу сўзларни эшитган Фазилат ўрнидан сапчиб турди ва қизини бағрига олди: 

– Онанг сени Яратганга қурбон бўлсин! 

Фазилат қизини қучоқлар, бошини силар, ичида кечирим сўрар, виждонини тинчлантиришга уринарди...

Ота-онаси ва акаси кетиб, фазилат қизи билан ёлғиз қолди. Нурни ухлатиб, меҳмонхонада соатларча йиғлаб ўтирди. Лекин қалб изтироблари тинмади. “Қандай қилиб боламни уч кун унутиб қўйдим? Дардим қачон мени шу даражага келтирди?” деб такрорларди. 

Ўз иродасига қарши ҳаракат қилаётганини биларди. Яна кундалигини олиб, тўхтатолмаётган туйғуларини ёза бошлади: 

“Сени булбул гулни севганидек севдим. Лекин буни ҳеч қачон билмайсан. Мен сени шамол баргни севганидек севдим. Лекин овозимни асло эшитолмайсан. Сенга етишолмайман, буни ҳам биламан. Аммо сен сен учун кирган бу бўронли кунларимни ҳеч қачон билмайсан. 

Сени она ўз фарзандини ёки Мажнун Лайлони ёхуд чиройли гулни, табиат манзарасини севган каби севдим. Бу кетишнинг охири нима билан тугайди, билмайман. Агар мен биладиган бир нарса бор бўлса, у ҳам сени руҳимнинг иккинчи ярми каби ўзимга яқин ҳис қилишимдир. 

Биласанми, кўзларингнинг менга қилган таъсиридан ҳам ҳеч қачон хабар топмайсан. Кўзларинг менга икки жон дўстимдек ҳузур бахш этарди. Аммо имонимга бўлган ҳурматим сабабли, бир марта ҳам уларга тўйиб қарай олмадим. Сен туфайли ўзимни, иффатимни, шахсиятимни яхшироқ таниб олдим. Чунки ҳар қанча телбалигимга қарамай, иффатимдан воз кечмадим. Воз кечган нарсаларим бор, лекин булар имоним ва иффатимга путур етказмайди. Мен бу бадалларни бошқа сифатларим билан тўладим. Афсусдаман, бундай бўлишини хоҳламасдим. Ё Аллоҳ мени синаяпти ёки шайтоннинг тузоғига тушдим... 

Бу вазиятдан чиқиб кетаман. Сен эса иффатсизлигимга ҳеч қачон гувоҳ бўлолмайсан. Бошимдан кечирганларимга келсак, буларни сенга охиратда айтиб бераман”. 

Йиғлаб ёзишда давом этаркан, жиринглаган овоздан чўчиб кетди. Телефон қилган Ойшагул эди: 

– Опа! Отам “Фазилатни ёлғиз қолдирма, унинг олдига туш!” деяпти. Борайми? 

– Албатта, келавер. 

Кўп ўтмай Ойшагул келди ва улар чуқур мавзуларга шўнғишди. Аммо қизнинг эътиборидан четда қолмаган бир ҳолат бор эди. Фазилат рўпарадаги бинолардан бирининг деразасидан кўзини узмас, у томонга тез-тез қарарди. 

Ойшагул илк бор Фазилатнинг аҳволидан шубҳаланди. Шунинг учун унинг кундалигини рухсатсиз ўқишга ва сирларини билишга қарор қилди. Зарурат туғилганда дўстининг яшираётган нарсасига рухсатсиз кўз югуртириш гуноҳ бўлмаслигини биларди. Жонидан ортиқ севган опасининг кундалик дафтари шундоқ қўлида эди. Ёзувларнинг охирроғига етганда ҳайрати ошгандан ошди. Шошиб Фазилатнинг эшигини тақиллатди. 

– Нима бўлди, Ойшагул? 

– Опа, сиз севиб қолгансиз! Ҳа, ҳа, севиб қолгансиз. Камига бу сирли севги! 

Фазилат бирдан терга тушди. 

– Бемаъни гапларни гапирма, Ойшагул. Бу гапни қаердан олдинг? – 

Кундалигингиздаги қуйидаги гаплардан: 

“...Сени булбул гулни севганидек севдим. Лекин сен буни ҳеч қачон билмайсан”. Яна: “Кўзларингнинг менга қилган таъсирини ҳам ҳеч қачон билолмайсан...”. Булар пинҳона ишқ ифодалари. Мен буларни бошимдан ўтказганман, биламан нима эканини. 

Фазилат вазиятдан чиқиш учун жавоб ўрнига савол берди: 

– Бошқа бировнинг дафтарини титкилашга қандай ҳаддинг сиғди?! Қандай қилиб бунга журъат қилдинг? 

– Ҳолатингиздан жасорат олдим. Сизга ёрдам беришга мажбурман. Нима қилишим керак эди? Ичимни ит тирнаётганди. Саволимга жавоб беринг, опа. Сиз севиб қолган, бизга неча кундан бери қон қусдираётган одам ким? 

Фазилат бошлиқлик имкониятидан фойдаланди: 

– Ойшагул! Кундаликни жойига қўй-да, тўғри хонангга бор. Бу мавзуга тегишли бошқа ҳеч нарса эшитишни истамаслигимни билиб қўй! 

Ойшагул чорасиз ҳолда буюрилганини қилди, лекин ҳамон ўзига келолмас эди.
 

Амина Шенликўғли 

(давоми бор)